Vikihaber:İçerik rehberi
|
 |
Bu sayfa Vikihaber için bir yönergedir. Sayfanın içeriği, uygulanması gereken bir standart olarak Vikihaberciler tarafından benimsenmektedir. Ancak değiştirilmesi mümkündür ve sağduyuyla ele alınması gerekmektedir. Sayfada değişiklik yapmadan önce, bu değişikliklerin Vikihaberciler'den onay aldığına emin olun. Uygun görmediğiniz bir madde varsa, tartışma sayfasında sebepleri ile açıkça belirtin. | |
Bu rehber nasıl haber yazıldığını açıklamaz. Haber yazma hakkında yardım için Vikihaber:Haber yazımı sayfasına bakın. bu rehber haberin içinde nelerin olabileceğini ve nelerin olamayacağını, ve nelerin olmak zorunda olduğunu belirtir
Vikihaberde haberler nasıldır?
Vikihaber'de iki tür haber vardır:
- En yaygın olanı sentez haberlerdir. Bu haberler, birçok başka kaynaktan sentezlenir. (her zaman tamamen kaynaklar gösterilir). Diğer medya kuruluşların mevcut tüm bilgileri haberlerinde içermeleri çok zordur, yani Vikihaber bu yönden daha kapsamlı haberler sunar. Ayrıca burada haberler tüm önyargılardan arınıp tarafsız bir bakış açısıyla sunulur.
- Diğer çeşit haberler ise özgün haberlerdir. Bu haberler olay yerindeki Vikihaberciler tarafından yazılan birinci-el gazetecilik içeren haberlerdir. Bu tür haberler hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz.
Haber yazın
Vikipedi'den farklı olarak, oluş tarihine göre sıralı olan haberleri içeren bir sitedir. Bir gelişme olduğunda, (bir günden) eski haberler üzerinde değişikilk yapılmaz: yeni bir haber yazılır, ve bu yeni yazılan haber eski olanına bir bağlantı (referans) içerir. Eski haberler yalnızca eğer biçem veya içerik yönergelerine uymuyorsa düzeltilebilir. Eğer çok önemli bir konuda haberler yazıyorsanız — veya sürekli gündemde yeniden beliren bir haberse — o konuyla ilgili bir bilgi kutusu oluşturun ve böylece tüm ilgili haberler arasında bağ kurun.
Vikihaber'de ilk haberinizi yazmadan önce, Vikihaber ne değildir politikasını iyice kavrayın.
'Haber' nedir?
Vikihaber'de haberler bulunur, tıpki gazetelerdeki haberler gibi veya televizyonlardaki ana haber bültenlerinde gördükleriniz gibi.
- Haberler son zamanlardaki bir tekil olay veya olgu'ya odaklanır. (Eğer süregelen bir olay veya meseleyle ilgili bir gelişme meydana gelirse yeni bir haber başlatın, eskisini güncellemeyin.
- Haberler gerçeklere dayalıdır. Kişilerin görüşleri de birer olgu olarak ele alınır, and the fact that those people express those opinions becomes the fact that is reported.
- Nitelikli bir kaynak, kendi uzmanlık alanında yaptığı yorumların genel kamu tarafından ciddiye alındığı kişi veya kurumdur. Aynı zamanda bulabildiğini< kaynaklar en üst düzey ve ilgili kaynaklar olmalıdır mesela, kanunların uygulanması hakkında bir haber için bir polis komiseri polis memurundan daha iyi bir kaynaktır. Diğer 'sıradan' kaynaklar da kullanışlı olabilir, ancak yalnızca 'üst düzey' kaynakların söylediğine karşı çıkan kaynaklar.
- Haberler tarafsız bakış açısıyla yazılmalıdır. Haberler bir tarafı diğer bir taraftan üstün tutmadan yazılmalı ve taraflar kötülenip aşağılanmamalıdır.
- Haberler kayda değer olmalıdır. Being Wikinews — global and Internet-based — stories about local news may need to have their relevance explained for our international audience. Stories should appeal to a large number of people.
- Basın bildirilerini veya şahsi yazıları eklemeyin. Tarafsız bakış açısı politikasını takip edin.
- Haberinizin güncel olmasına ve haberde geçen olayın en fazla bir hafta öncesine kadar ve kaynakların da son 2-3 gün içerisinde yayınlanmış olduğuna emin olun.
Interviews
Interviews can step outside the above newsworthy criteria to some extent. Efforts should be made to tie them into current events, but it is perhaps best to discuss ideas prior to embarking on an interview project. Several Wikinews regulars have conducted interviews and can offer their insight into the process and tailoring information to be informative to the public.
Research your story
Use some of the news sources listed in the Wikinews:Research Desk (or try News sources on Wikipedia), and find background supporting information via search engines such as Google and Yahoo! to flesh out your writing. Save the web addresses (URLs) to the sites you used; you will need them to cite your sources so other editors can see that you work is based upon facts.
You must quote your sources using the "sources" template, see Wikinews:Writing an article.
It is possible, but difficult, to import a story from another news site. The article must be freely licensed or public domain in a manner compatible with the Creative Commons Attribution license (that is, it must be free for others to use in any way they choose, including commercially and derivatively.) It must also meet all criteria for articles, including the policies and guidelines such as WN:NOT.
Cite your sources
It is of utmost importance that we cite sources for any factual claim we make. Try to track down the first source that makes any particular claim. See Wikinews:Style guide for citation style.
To help guard against possible mistakes by news sources and to help establish a neutral point of view, editors are encouraged to find multiple sources on an issue, and fact-check those sources.
Original reporting
Wikinews allows original reports if they are attributed to identifiable sources. For now, anonymous reporting is not allowed. Please see Wikinews:Original reporting for ideas regarding the process.
Wikinews does not want to infringe copyright or other licenses or laws
Again, legal requirements as well as politeness and good relations demand that we police Wikinews and write without infringing licenses, copyrights, laws of secrecy and so on.
Follow the guide above to referencing and attributing and you are well on your way.
News reporting is protected in many countries as an important right that balances, to some degree, intellectual property laws such as copyright. You may even be forgiven by some if you report official secrets, though. The key is to only include as much as is necessary to tell the news, to attribute your source, and to only do so if there is a public benefit.
Don't copy entire pieces of copyrighted work — this includes most websites, even if you cannot see a copyright notice, and includes both portions of text and entire articles.
If in doubt, leave it out. There are often alternative sources for material if you can't get permission.
Some resources on this topic appear below.
- Fair use
- Fair dealing
- ABC Legal Department "ABC Copyright Handbook (Intra-Net version)" Australian Broadcasting Corporation, 1990, 1999, 2000 — viewed April 21, 2005
See also
- Wikinews introduction to writing an article
- Wikinews Journalists' Code of Ethics
- Wikinews newswriting style guide
- Wikinews research desk, providing links to many reputable news sources
- news sources on Wikipedia — Hierarchically organised to encourage NPOV.
- Wikinews guide to original reporting
- Wikinews article flags for use when an article needs editorial attention