Vikihaber:Haber yazımı
Herkes, Vikihaber için yazabilir! Tüm ihtiyacınız olan bir internet bağlantısı, bir internet tarayıcısı ve biraz zaman ayırmak. Az bir çaba ve istek ile haber yazma becerisi kazanabilirsiniz. Bu yardım sayfasını özetleyen kısa bir bilgilendirme maddesi için kısaca madde düzeni sayfasına bakabilirsiniz.
Başlamadan önce
Haber ne hakkında olacak?
Yazacağınız haberin Vikihaber için Vikihaber'de yayınlamak için uygun olup olmadığını kontrol edin.
Haberiniz daha önce yazılmış mı?
Birisi ilgilendiğiniz haberi sizden önce davranarak yazmış olabilir. Ya da başlatılmıştır. Emin olmak için ana sayfaya, yeni sayfalara ya da haber odasına bakmanızı öneririz. Eğer haber tamamlanmışsa ama son günlerde yayınlanmışsa ona eklemeler yapabilirsiniz. Eğer bitirilmemiş ise geliştirmeye ya da bitirmeye yardımcı olabilirsiniz.
Artık başlayın
Eğer haber henüz yazılmamışsa, hemen aşağıda bulunan kutuya uygun bir haber başlığı yazın ve "Sayfayı oluştur" butonuna basınız.
İşte, madde başlığı kuralları ve yönergeleri
{{Tarih|{{kopyala:#time:Y-m-d}}}} kodunu değiştirmeyiniz; kaydettiğiniz zamanın tarihini kendisi belirleyecektir.
Belirli şablon üzerinde haberinizin kaynağını gösteriniz.
Yazdığınız habere eklemeler yapacaksanız {{Çalışma var}} şablonunu ekleyebilirsiniz. Yazılı haberin gözden geçirilmesini isterseniz {{Gözden geçir}} şablonunu ekleyebilirsiniz. Yaptığınız haber üzerinde başka kullanıcıların yaptığı değişiklikleri izlemek isterseniz üst sekmelerde bulunan "izlemeye al" düğmesine basmanız yeterli olur.
Temel adımlar
Bir maddenin yayınlanması için geçmesi gereken bazı adımlar vardır. Ancak, bu adımların hepsini sadece bir editörün atması gerekmez. Siz isteğinize bağlı olarak az veya fazla şey yapabilirsiniz. Daha geniş editörler topluluğu sizin haberinizi bıraktığınız yerden alıp devam ettirebilir.
Vikihaber makalelerinin format ve sunumunda "viki biçimlendirme" yazım tarzı kullanılır. Viki biçimlendirme tarzını anlamak için Yardım:Biçimlendirme kılavuzuna göz atabilirsiniz. Ya da biçim eklemek için makale kutusunun üstündeki araç çubuğunu kullanabilirsiniz. Eğer viki biçimine aşina değilseniz bile öğrenene kadar haberinizi düz bir şekilde yazabilirsiniz. Başka bir editör gelip uygun biçimlendirmeyi yapacaktır. — İş birliği!
İçerik rehberi ile tanışın
Haberinizin tamamı kaynaklı olmalıdır. Her ifade başka bir yerde yayınlanmış bir kaynağa dayalı olmalıdır. İstisna teşkil eden durumlar apaçık gerçek olan ("Paris, Fransa'dadır") bilgisi ya da Orijinal Rapor yazımı ile gerçekleşir. (aşağıya bakın).
Haberiniz tamamıyla tarafsız bir bakış açısına sahip olmalıdır. Yani haberinizde her iki tarafın görüşlerine de eşit ağırlıkta yer verilmelidir.
Vikihaber'deki makalelerin hiçbirinde telif hakkı ihlali olmamalıdır. Bundan dolayı başka bir makaleden kopyalanan yazılar Vikihaber'e yapıştırılmamalıdır. Ve bazen kaynağın içeriği yetersiz olsa bile bilgiler yeniden yorumlanarak yazılmalıdır. En iyi bilgi, birden fazla kaynaktan bilgi toplayarak kendi cümlelerinizle yazdığınız haberlerdedir. Ayrıntılı bilgi için Adil kullanım sayfasına bakınız. Lütfen yazdığınız haberi, birden fazla kaynağı yoksa veya gözden geçiriciler haber için daha fazla kaynağın mevcut olmadığı ve haberde telif hakkı ihlali bulunmadığı ya da haberde özgün habercilik olduğu konusunda bir karara varmadıysa yayınlamayınız.
'Haberler' tarzı ile yazın
Haberler, İngilizce kaynaklarda çoğunlukla tipik olarak belli bir tarz içerisinde yazılır. Bu haberlerin "tarzı" duyu, gelenek, evrim ve araştırmadır. Vikihaber de haberler Biçem rehberi'ndeki geleneklere göre yazılır. Bir makalenin bu yönergelere uygun olduğundan emin olun.
Bazı haberlerin arkaplanını ve içeriğini bildiğiniz için onları kolayca anlayabilirsiniz. Ama Vikihaber küresel bir kitleye sahiptir. Yani yazacağınız haberin herkes tarafından anlaşılabileceğine emin olun. Buna göre arkaplan ve içerik bilgisini haberde belirtin.
Kaynaklarınızı listeleyin
Makale için kullandığınız kaynaklar, makalenin altında ayrı bir bölümde listelenmiş olmalıdır. Aşağıdaki satırları makalenin altına ekleyerek kaynaklar için ayrı bir bölüm oluşturabilirsiniz. En alta kategoriler geleceğinden bu başlık kategorilerin üstünde bir boşluk ara ile bulunmadır.
==Kaynaklar==
Yazacağınız kaynağın bu şekilde görünmesi için:
- ((Türkçe)) www.milliyet.com.tr "Vikipedi’ye kadınları yazıyoruz!" Milliyet (gazete), 7 Mart 2016
Bu şablonu kullanabilirsiniz:
* {{Kaynak
|url= buraya_url_girin
|dil= buraya_dil_girin
|başlık= buraya_başlık_girin
|yazar= buraya_yazar_girin
|yayımcı= buraya_yayımcı_girin
|tarih= buraya_tarih_girin}}
url, dil, başlık, yazar, yayımcı, ve tarih kısımlarını doldurunuz.
Birden çok kaynak kullanılacağında kaynaklar yeniden eskiye doğru sıralanmalıdır. Eğer herhangi bir kısmı boş bırakacaksanız "=" işaretinden sonraki kısımda sadece bir boşluk bırakmak yeterli olacaktır.
Özgün habercilik?
Eğer kendi makalenizi yazacaksanız başka kaynaklar kullanmaktan ziyade kendi aldığınız notları kaynak olarak göstereceksiniz. Bunun için Vikihaber:Özgün haber kılavuzunu okuyun. Daha sonra kaynaklar başlığı altına {{Özgün haber}} şablonunu yazın. Özgün haberinize ilişkin detaylı notları da tartışma sayfasına rapor edin.
Kategoriler ekleyin
Her makale bir veya daha fazla kategori ile listelenme ihtiyacı duyar. Böylece "Son Haberler" listesinden düşse bile kolayca bulunabilir. Kategoriler, aynı zamanda makaleleri "Portal"lerde listeleyebilmeye olanak verir.
Genellikle, olayın nerede meydana geldiğini belirten bir "mekan-yer" kategorisi ile olayın ne hakkında olduğunu belirten bir "başlık" kategorisine ihtiyaç vardır. Mevcut kategoriler Vikihaber:Arşivler/Başlık ve Vikihaber:Arşivler/Bölge sayfalarında listelenir.
Onları söz dizimi kullanarak ekleyin: [[Kategori:<kategori adı>]]. Örneğin Türkiye'deki bir sağlık konferansı haberi şu kategorileri alabilir:
[[Kategori:Sağlık]] [[Kategori:Türkiye]] [[Kategori:Ankara]]
İncelenme ricasında bulunun
Sayfanız tüm ihtiyaçları karşıladığı zaman, {{geliştir}} şablonunu {{gözden geçir}} şablonu ile değiştirin. Böylece makalenizin gözden geçirilmesini rica edeceksiniz. Kısa sürede bir inceleyicinin sayfanızı gözden geçireceği umulur. Sayfa gözden geçirildiğinde, inceleyen kişi sayfayı yayınlayabilir. Ya da tartışma sayfasına makalenin basılmadan önce ne gibi gereksinimleri olduğuna dair bir mesaj bırakabilir.
İsteğe bağlı adımlar
Değişiklik savaşlarını önlemek
Değişiklik savaşlarını önleme amacıyla haberinizi kaydetmeden önce {{düzenleniyor}} şablonunu maddenize koymak isteyebilirsiniz. Bu etiket diğer editörleri sayfada değişiklik yapmaktan alıkoyacak bir rica etiketidir. Etiketleyen kişi metnin var olan kısmını tekrar yazıyor olduğundan dolayı yapılan diğer düzenlemeler muhtemelen değişiklik savaşına sebep olacaktır. Bu etiketi sadece gerçekten ihtiyaç olduğunda kullanın ve mümkün olduğunca kısa sürede kaldırmaya özen gösterin. Hatırlayın! Vikihaber makaleleri üzerinde değişiklik yapan bir veya birden fazla editörün malı değildir. Ve herkes istediği her makaleye katkı yapmakta özgürdür.
Resimleri eklemek
Dilerseniz haberinize resimler ekleyebilirsiniz. Güncel olaylar için mevcut resimler olmasa bile, bir grafik, belki bir harita ya da olayı temsil eden bir ikon koymak bile okuyucuya yardım sağlayacaktır. Wikimedia Commons geniş bir resim yelpazesi içerir. Bu resimleri Vikihaber sayfasına [[File:<resmin ismi>|thumb|right|<resim başlığı>]] kodunu yazarak yerleştirebilirsiniz. Ekleyeceğiniz resimlerin telih ihlali içermediğine emin olun. Bununla ilgili gerekli açıklamalar resimlerin altında bulunur.
Referans masasını yükleyebileceğiniz resimleri bulmak için kullanabilirsiniz. Ya da kendi fotoğraflarınızı da çekebilirsiniz. Hatta kendi çizimlerinizi de ekleyebilirsiniz.
Eğer kamu malı resimler yüklemek isterseniz, Commons resim, ses ve dosya arşivini kullanın. bu linkten direk yükleme sayfasına ulaşabilirsiniz. Eğer üye değilseniz, Commons'a üye olmanız gerekir.
Sadece 'serbest' (tekrar dağıtıma ve düzenlenmeye karşı serbest telife sahip olan) resimleri Commons'a yükleyebilirsiniz. 'Adil kullanım' resimlerini ise doğrudan Vikihaber'e yüklemelisiniz. Vikihaber'e resim yüklemeden önce adil kullanım kılavuzu sayfasını tamamen okuyun. Eğer resim adil kullanım kılavuzundaki kıstaslarla eşleşmiyorsa silinecektir. Eğer resminiz kabul edilebilirse, Vikihaber'e yüklemek için bu linki kullanın.
Eğer uygun resim, bayrak ya da harita bulamıyorsanız bile sayfanızı biraz tatlandırabilirsiniz. Örneğin sayfanızda Somali ile ilgili birşeyler varsa, şöyle bir ekleme yapmayı deneyebilirsiniz. [[File:Flag of Somalia.svg|200px|right]] ya da [[File:LocationSomalia.png|right|200px]] (Somali kısmını uygun ülke ile değiştirebilirsiniz.)
Devamlı izleme
Haberinizde kullanabileceğiniz uygun bir bilgi kutusu olup olmadığına bakın.
Wikimedia Projeleri'ne link verin
Viki linkler eklemek teşvik edicidir. Ülkeler ve politikacılar gibi birçok konu Vikihaber kategorileri ya da portallarına link veren kendi sayfalarına sahiptir.
- Örn, [[Yeni Zelanda]], Yeni Zelanda sonucunu verir.
Gerekli olduğunda diğer Wikimedia projelerine de link verebilirsiniz.
- Vikipedi'ye link vermek için {{v|Sayfa adı}} şeklinde bir kullanım yapılır. Örneğin, {{v|Biyodizel}} kullanımı Türkçe Vikipedi'de bulunan Biyodizel maddesine ulaşabileceğiniz bağlantıyı verir.